Instytucjonalne wykluczenie emerytalne w wąskim ujęciu jako rodzaj wykluczenia finansowego w Polsce

Słowa kluczowe: wykluczenie finansowe, wykluczenie emerytalne, dobrowolne programy emerytalne.

Abstrakt

Problematyka wykluczenia finansowego stanowi istotny obszar badań we współczesnej nauce finansów głownie ze względu na poważne skutki jakie zjawisko to implikuje zarówno w makro (dla gospodarki, sektora finansowego), jak i mikro skali (dla konsumentów usług finansowych). Obserwując zmiany w demografii (wydłużanie się życia, starzenie społeczeństw) oraz spadek prognozowanych stóp zastąpienia w bazowych systemach emerytalnych szczególnego znaczenia nabiera kategoria wykluczenia emerytalnego, polegająca na ograniczonym dostępie jednostek do produktów emerytalnych. Celem artykułu jest określenie istoty i miary wykluczenia emerytalnego oraz próba kwantyfikacji tego zjawiska w Polsce w latach 2006-2017. O oryginalności opracowania stanowi autorska definicja instytucjonalnego wykluczenia emerytalnego w szerokim i wąskim ujęciu, a także podjęta próba pomiaru instytucjonalnego wykluczenia emerytalnego w wąskim ujęciu obejmująca analizę zmian liczby uczestników dobrowolnych programów emerytalnych, wskaźników penetracji poszczególnych programów emerytalnych, oraz odsetka osób aktywnych ekonomicznie, nie korzystających z produktów emerytalnych.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Aktywność ekonomiczna ludności Polski, raporty za lata 2006-2017, GUS, Warszawa, https://stat.gov.pl.

Anderloni L., Carluccio E.M., 2007: Access to bank accounts and payment services. New Frontiers in Banking Services, Springer, Berlin, s. 7.

Biuletyny roczne. Rynek PPE, raporty za lata 2006-2017, KNF, Warszawa, https://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_roczne/roczne_ppe.html.

Borcuch A., Instytucja wykluczenia finansowego w wymiarze płatności bezgotówkowych, Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae., Rok 16, Nr 1, Wydział Zarządzania i Administracji Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce 2012.

European Commission, Financial Services Provision and Prevention of Financial Exclusion, Brussels 2008, s. 9-10, www.fininc.eu.

Informacje liczbowe o rynku IKE, raporty za lata 2006-2017, KNF , Warszawa, http://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_IKE/dane_ike.html.

Informacje liczbowe o rynku IKZE, raporty za lata 2012-2017, KNF Warszawa, https://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ppe_ike/Dane_IKZE/dane_ikze.html.

Kempson E., Policy Level Response to Financial Exclusion in Developer Countries: Lessons for Developing Countries, Paper for Access to Finance: Building Inclusive Financial Systems, World Bank, Washington 2006.

Kempson, E., Whyley C., Understanding and combating financial exclusion, Insurance Trends, Vol. 21/1999.

Kempson, E., Whyley, C., Kept in or opted out? Understanding and combating financial exclusion, Policy Press, Bristol 1999.

Koźliński T., Wykluczenie płatnicze w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej, NBP, Warszawa 2010, https://www.nbp.pl/systemplatniczy/wykluczeniefinansowe/download/wykluczenie_platnicze_w_polsce_i_innych_krajach_ue.pdf.

Leyshon A., Thrift N., Geographies of financial exclusion, financial abandonment in Britain and the United States, Transactions of the Institute of British Geographers, New Series, Vol. 20, No. 3, Bristol 1995.

Metainformacje. Słownik pojęć, GUS, Warszawa 2011, https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/1126,pojecie.html.

Penczar M. (red.), Rola edukacji finansowej w ograniczaniu wykluczenia finansowego, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2014.

Pracownicze Programy Emerytalne w 2017 roku, KNF, Warszawa 2018, s. 37-38, https://www.knf.gov.pl/?articleId=62266&p_id=18.

Sikora P., Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) – co to takiego i kiedy wejdzie w życie, Gazeta Prawna.pl, artykuł z dnia 16.04.2019, https://www.gazetaprawna.pl/ppk/artykuly/1315274,ppk-pracownicze-plany-kapitalowe-kiedy-wejda-w-zycie-skladki-wyplata.html.

Strategia rozwoju obrotu bezgotówkowego w Polsce na lata 2009-2013, NBP, ZBP, Koalicja na Rzecz Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatności, Warszawa 2009, http://www.nbp.pl/SystemPlatniczy/Obrot_bezgotowkowy/rob_projekt.pdf.

Szopa B., Szopa A., Wykluczenie finansowe a wykluczenie społeczne, Zeszyty Naukowe PTE, nr 11, Kraków 2011.

Ustawa z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. 2018 poz. 2215).

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2018.0.1509).

Opublikowane
2020-06-10
Jak cytować
Stańczak-Strumiłło, K. (2020). Instytucjonalne wykluczenie emerytalne w wąskim ujęciu jako rodzaj wykluczenia finansowego w Polsce. Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse I Marketing, (23(72), 168-179. https://doi.org/10.22630/PEFIM.2020.23.72.14